30 Haziran 2012 tarih ve 28339 sayılı resmi gazetede yayınlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 01 Ocak 2013 tarihi itibari ile yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Bu kanunun amacı İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerinin düzenlenmesinden ibarettir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hiçbir ayrım yapmaksızın kamu ve özel sektöre ait tüm işlere ve işyerlerine, faaliyet konularına ve işçi sayısına bakılmaksızın, bu işyerlerinin işveren, işveren vekili, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanacaktır.

Kanunun İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri 6331 sayılı Kanunun 4. Maddesinde detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

Bu yetki ve yükümlülüklerle birlikte kanunun 26. Maddesinde, yükümlülüğünü yerine getirmeyen işyerlerine her bir işlem için 1.000 TL ile 80.000 TL’ sı arasında İdari para cezası yaptırımı öngörülmüştür

UYGULAMA

6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanununa gereğince işverenler,

-50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamu kurumları için

yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra, (01 Temmuz 2014)

-50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı

tarihinden itibaren bir yıl sonra, (01 Temmuz 2013)

-Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, (01 Ocak 2013) iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle, yükümlüdürler.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uygulanmasına ilişkin;

- İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri yönetmeliği,

- İş güvenliği uzmanlarının görev yetki sorumluluk ve eğitimleri hakkında yönetmelik

- İş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliği,

- İş sağlığı ve güvenliği kurulları hakkında yönetmelik olmak üzere 4 yönetmelik 29.12.2012 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 

      Ayrıca İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin işyeri tehlike sınıfları ile ilgili tebliğde 26 Aralık 2012 tarihli resmi gazetede yayınlayarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Kanunu ve yayınlanan yönetmelikler kapsamında işverenlerin öncelikli olarak kendilerine bir yol haritası belirlemeleri gerekmektedir.

İZLENECEK YOL

Öncelikli olarak işverenler, İş Yerlerinin az, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıflarından hangi tehlike sınıfında olduklarını 26.12.2012 tarihinde yayınlanan yönetmelikle doğrulasınlar. Bununla ilgili tehlike sınıfı bildirimlerinin, e-Bildirge yoluyla ve “İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİ” uygun şekilde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmış olması gerekmektedir. Bildirim yapmayan işyerlerinin sistem üzerinden işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı görevlendirmesi mümkün değildir.

   Tehlike gurubuyla ilgili sınıflandırma yapıldıktan sonra aşağıdaki sırayı takip edecekler.

1.01.01.2013 tarihi itibarı ile risk analizini yaptıracaklar

2.Acil eylem planını hazırlayacak

3.Çalışanların eğitimlerini tamamlayacak

4.Ölçüm ve muayene işlemleri tamamlanacak

5.Çalışanlar kendi aralarında temsilci atamalarını yapacaklar

6.İşyerinde İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kurulu oluşturulacak

Daha sonra akış şemasına göre İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma mecburiyetine bakılacak.

      Bu çalışmaların 01 Ocak 2013 tarihi itibari ile başlatılması ve en kısa zamanda sonuçlandırılması gerekmektedir. İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma mecburiyeti yukarıda uygulama ve geçiş süreci belirtilen takvime göre kademeli bir geçiş sonrasında tamamlanmalıdır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI

İşverenler, işyerlerinde 6331 sayılı kanunun 6,7 ve 8. maddelerinde belirtilen özelliklere sahip İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmek zorundadır.

Kanunda iş güvenliği uzmanları A,B,C şeklinde sınıflandırılmıştır.

Kanun ve yönetmeliklere göre İşverenler, işyerlerinde tehlike sınıflarına göre

Çok tehlikeli işyerlerinde A sınıfı,
Tehlikeli işyerlerinde B sınıfı ve
Az tehlike işyerlerinde ise C sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi

çalıştırmakla yükümlü kılınmıştır.

ORTAK SAĞLIK ve GÜVENLİK BİRİMLERİ (OSGB)

İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurmak zorunda olan işletmeler bu ihtiyaçlarını kendi bünyesinde çalışan iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarından alabilecekleri gibi Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi şirketlerinden hizmet alarak da yerine getirebilirler.

İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ YASASINDA İŞÇİ SAYISININ TESPİTİ

Bir değişiklik olmadığı müddetçe işçi sayısının tespitinde işyerlerinin sigorta sicil numarasını dikkate alınarak merkez/şube ayrımı yapılmaksızın her bir işyerinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir.

Aynı zamanda işçi sayısı aynı işverenin il sınırları içerisindeki işyerlerinde çalıştırılan işçi sayısı toplamı esas alınmalıdır.(4857 sayılı kanun 30.maddesi)

RİSK DEĞERLENDİRMESİ ve RİSK DEĞERLEME EKİBİ

29.12.2012 tarihli R.Gazetede yayınlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre risk değerlendirmesi, 01.01.2013 tarihinden itibaren işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilecek.

Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.

İşveren veya vekili,

İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri,
            İşyerinde çalışan temsilcileri,

İşyerindeki destek elemanları,

İşyerindeki tüm birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya olası tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
            Ayrıca işverenler, ihtiyaç duyduklarında bu ekibe destek olmak üzere, işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan da hizmet alabilecekler.

Risk değerlendirmesinde dikkat edilecek bir ayrıntı var.  

İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü, işyerlerinde belli tarihler itibariyle kademeli olarak başlayacak.

Buna göre; 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde 30 Haziran 2013,
            Az tehlikeli olan işyerlerinde 30 Haziran 2014, tarihinden itibaren başlayacağı için bu tarihe kadar yapılacak risk değerlendirme çalışmaları ile ilgili ekipte iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin bulunması gerekmiyor.

Risk değerlemesini kendileri yapacak olan işverenler, bu işi yapan iş güvenliği şirketlerinin hazırlamış oldukları formatları internetten alarak yapabilirler.

RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE ANALİZİ

Risk değerlendirmesi sonucu tespit edilen tehlikelerin her biri ayrı ayrı göz önüne alınmak suretiyle, bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta olabileceği ve bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenecek.

Hemen ardından da “risk kontrol adımları” atılacak.

SONUÇ OLARAK

İşyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirecek işverenler iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi sözleşme bildirimlerine ilişkin iş ve işlemlerin daha etkin ve hızlı şekilde yürütülmesi amacıyla Genel Müdürlük bünyesinde “İSG-KATİP”programı hazırlanmış ve tüm işyerlerinin kullanımına açılmıştır.

Ülkemizde önemli bir sorun olan iş kazası ve meslek hastalıklarının çalışma hayatındaki eksiklikleri ve olumsuzlukları ortadan kaldırmak amacı ile düzenlenen 6331 sayılı yasanın 01 Ocak 2013 tarihi itibari ile uygulamaya girmiş olması nedeni ile işverenlerin, İş sağlığı ve iş güvenliği konusunda alacakları önlemler ve yerine getirilecek yükümlülükler acısından ilerde cezalı duruma düşmemeleri için en kısa zaman gerekli çalışmaları yaparak eksikliklerini tamamlamaları gerekmektedir.